Φακοί επαφής

φακοί επαφής για κερατόκωνο

Φακοί επαφής

Οι φακοί επαφής είναι ένας σύνηθες τρόπος αντιμετώπισης του κερατόκωνου.

Η χρήση τους μπορεί να μειώσει ένα μεγάλο εύρος οπτικών ανωμαλιών που προκαλούνται από τον κερατόκωνο.

Στα πρώιμα στάδια μπορούν να χρησιμοποιηθούν μαλακοί φακοί επαφής. Βέβαια αυτή η λύση δεν μπορεί να χαρακτηρισθεί μόνιμη και αν ο κερατόκωνος προχωρήσει, τότε πρέπει να χρησιμοποιηθούν φακοί επαφής που είναι ειδικά σχεδιασμένοι για την συγκεκριμένη πάθηση.

Πολλοί οφθαλμίατροι, και οπτικοί/οπτομέτρες χρησιμοποιούν τους άκαμπτους αεροδιαπερατούς (RPGs) φακούς επαφής (τους επονομαζόμενους και ημίσκληρους). Ο συγκεκριμένος τύπος φακών επαφής , μπορεί να καλύψει την διαστρέβλωση της όρασης που δημιουργείται από τον διαστρεβλωμένο κερατοειδή υμένα. Παρ’ όλα αυτά υπάρχουν αρκετοί ασθενείς με ευαίσθητα μάτια οι οποίοι αδυνατούν να φορέσουν ημίσκληρους (RPG) φακούς επαφής, ειδικά στην αρχή.

Υπάρχουν και άλλα είδη φακών επαφής όπως:

οι Hybrid lenses οι οποίοι αποτελούνται από έναν RPG φακόεπαφής στο κέντρο και ένα περίβλημα μαλακού φακού επαφής γύρω απο αυτόν.

Οι Piggy bag οι οποίοι είναι μαλακοί φακοί επαφής στο κέντρο των οποίων προσαρμόζεται ένας RPG φακός

Οι Scleral lenses οι οποίοι είναι πολύ μεγάλοι φακοί και καλύπτουν και το άσπρο μέρος του ματιού μαζί και τον κερατοειδή.

Ημίσκληροι φακοί επαφής

Οι κερατοκωνικοί ημίσκληροι αεροδιαπερατοί (RGP) φακοί επαφής αποτελούν την πιο κοινή λύση για την αντιμετώπιση του κερατόκωνου. Τα υλικά που χρησιμοποιούνται επιτρέπουν την διέλευση του οξυγόνου επάνω στον κερατοειδή. Η διάμετρος τους κυμαίνεται μεταξύ 5 και 11,5 χιλιοστά και εξαρτάται από την καμπυλότητα του κώνου στο μάτι.

Με μια σωστή εφαρμογή των συγκεκριμένων φακών επαφής στο μάτι επιτυγχάνεται πολύ καλή ποιότητα όρασης που δεν επιτυγχάνεται με άλλου είδους φακό.

Ακόμη στα θετικά τους είναι και το γεγονός ότι μπορούν να χρησιμοποιηθούν για αρκετά χρόνια, εφόσον φυσικά ο κώνος στο μάτι παραμένει αμετάβλητος.

Λόγω του άκαμπτου σχήματος τους ο φακός δεν είναι σταθερός στο μάτι όταν αυτό ανοιγοκλείνει με αποτέλεσμα σε ορισμένες περιπτώσεις (προχωρημένος κερατόκωνος, λάθος εφαρμογή φακού) ο φακός να βγαίνει.

Τέλος αν γίνεται συνεχής χρήση των ημίσκληρων φακών και δεν ξεκουράζονται τα μάτια γίνονται ενοχλητικοί στην χρήση τους προκαλώντας ερεθισμό, δάκρυα και ευαισθησία στην σκόνη και στον αέρα.

Υβριδικοί φακοί επαφής

Ο υβριδικός φακός επαφής είναι ένας συνδυασμός άκαμπτου και μαλακού φακού επαφής.

Η τεχνολογία των υβριδικών φακών, επέτρεψε την σύνδεση ενός ημίσκληρου αεροδιαπερατού φακού επαφής στο κέντρο ενός μαλακού φακού επαφής. Αυτό το συνδυασμένο ενιαίο σύστημα φακών, μπορεί να ικανοποιήσει τις απαιτήσεις για βελτιωμένη όραση που μπορεί να προσφέρει ένας ημίσκληρος αεροδιαπερατός φακός επαφής σε συνδυασμό με την άνεση που έχει ένας μαλακός φακός επαφής.

Οι υβριδικού φακοί επαφής μπορούν ακόμη να βελτιώσουν την όραση σε άτομα με κερατόκωνο που στην συνέχεια έκαναν Crosslinking ή συνδυασμό Crosslinking με Intacs.

Στα θετικά των υβριδικών φακών αποτελεί η άνεση που προσφέρουν στο μάτι σε συνδυασμό με την καλή όραση, ενώ στα αρνητικά τους είναι η διάρκεια ζωής τους με μέγιστο χρόνο χρήσης τους 12 με 18 μήνες.

Piggy bag  φακοί επαφής

Οι piggy bag φακοί επαφής περιλαμβάνουν δύο φακούς επαφής σε ένα μάτι.piggy bag

Ένας ημίσκληρος αεροδιαπερατός φακός επαφής τοποθετείται πάνω σε έναν μαλακό φακό επαφής.

Οι piggy bag χρησιμοποιούνται κυρίως σε περιπτώσεις όπου δεν μπορουν να εφαρμοστούν οι ημίσκληροι αεροδιαπερατοί φακοί επαφής, όπως σε κάποιες μορφές του κερατόκωνου, μετά από μεταμόσχευση ή εκτασία προερχόμενη από LASIK. Οι φακοί αυτοί ενδείκνυνται για άτομα με δυσφορία ή δυσανεξία στους ημίσκληρους αεροδιαπερατούς φακούς επαφής, σε όσους δεν εφαρμόζει καλά ο φακός και βγαίνει από το μάτι και σε άτομα με παρουσία ουλής στον κερατοειδή.

Οι piggy bag φακοί επαφής τέλος προτείνονται σε ορισμένους ασθενείς για την βελτίωση της άνεσης στα μάτια τους.

Μαλακοί φακοί επαφής

Οι μαλακοί κερατοκωνικοί φακοί επαφής απευθύνονται κυρίως σε άτομα με κερατόκωνο σε αρχικό ή μέσο στάδιο εξέλιξης της πάθησης. Το πολύ λεπτό πάχος τους σε συνδυασμό με την υψηλή περιεκτικότητά τους σε νερό, έχουν ως αποτέλεσμα την μεγάλη αεροδιαπερατότητα και οξυγόνωση του ματιου.

Αποτελούν μια καλή λύση για άτομα τα μάτια των οποίων δεν μπορούν να ανεχτούν τους ημίσκληρους αεροδιαπερατούς φακούς επαφής.

Οι μαλακοί κερατοκωνικοί φακοί επαφής είναι “custom made”, γίνονται δηλαδή για το κάθε μάτι ξεχωριστά. Η διάρκεια ζωής τους φτάνει μέχρι τους 12 μήνες και το μεγάλο πλεονέκτημά τους είναι η άνεση που προσφέρουν στον χρήστη.

Σκληρικοί φακοί επαφής

Οι σκληρικοί φακοί επαφής είναι αισθητά μεγαλύτεροι από τους κανονικούς αεροδιαπερατούς ημίσκσκληρικοί φακοίληρους φακούς και έχουν διάμετρο ίση ή μεγαλύτερη από εκείνη των μαλακών φακών επαφής. Οι μικρότεροι σκληρικοί φακοί επαφής έχουν διάμετρο περίπου 14,5 χιλιοστά σε διάμετρο και η μεγαλύτερη μπορεί να φτάσει στα 24 χιλιοστά.

Συνήθως οι φακοί που είναι 18 χιλιοστά ή μικρότεροι αναφέρονται και ως μίνι σκληρικοί (mini sclerals).

Ο μέσος ανθρώπινος κερατοειδής είναι περίπου 11,8 χιλιοστά σε διάμετρο. Έτσι ακόμη και οι μικρότεροι σκληρικοί φακοί επαφής είναι σχεδιασμένοι να καλύπτουν ολόκληρη την επιφάνεια του κερατοειδούς.

Οι απλοί ημίσκληροι φακοί επαφής , συνήθως είναι 9,0 ως 9,5 χιλιοστά σε διάμετρο καλύπτοντας μόνο το 75 ως το 80 τοις εκατό του κερατοειδούς.

 

Υπάρχει άλλη μια κατηγορία αεροδιαπερατών φακών επαφής που γεφυρώνει το  κενό μεταξύ των απλών ημίσκληρων και των mini sclerals. Αυτοί οι φακοί επαφής ονομάζονται corneo sclerals και έχουν διαστάσεις μεταξύ 13 και 15 χιλιοστά διάμετρο. Οι corneo sclerals είναι μια καλή λύση για άτομα που χρειάζονται μεγαλύτερους από το κανονικό αεροδιαπερατούς φακούς για περισσότερη άνεση στο μάτι. Ακόμη χρησιμοποιούνται συχνά όταν απαιτούνται φακοί επαφής μετά από επέμβαση LASIK ή από κάποια άλλη διαθλαστική επέμβαση για την διόρθωση του ανώμαλου αστιγματισμού.

Το μέγεθος του φακού που χρησιμοποιείται στο μάτι συνήθως καθορίζεται από την πολυπλοκότητα της κατάστασής του. Οι ηπιότερες μορφές του κερατόκωνου και ο ανώμαλος αστιγματισμός από μοσχεύματα κερατοειδούς και διαθλαστικής χειρουργικής συχνά αντιμετωπίζονται εύκολα με σκληρικούς φακούς  επαφής μικρής διαμέτρου.

Πιο πολύπλοκες συνθήκες, συμπεριλαμβανομένου του προχωρημένου κερατόκωνου , παθολογική ξηροφθαλμία ή σοβαρή ασθένεια στην επιφάνεια του οφθαλμού, μπορούν να απαιτήσουν μια μεγάλη «δεξαμενή» με δάκρυ.  Με τέτοια «δεξαμενή» είναι εξοπλισμένοι οι μεγαλύτεροι σκληρικοί φακοί επαφής, καθώς έχουν μεγαλύτερη ικανότητα να κρατήσουν υγρό ή να γεφυρώσουν μεγάλες αλλαγές στην καμπυλότητα του κερατοειδούς.

 

ΣΚΛΗΡΙΚΟΙ ΦΑΚΟΙ ΕΠΑΦΗΣ ΓΙΑ ΤΟΝ ΚΕΡΑΤΟΚΩΝΟ

Πολλοί οπτομέτρες και οφθαλμίατροι συνιστούν σκληρικούς φακούς επαφής για έναν μεγάλο αριθμό ματιών όπου είναι δύσκολο να εφαρμοστεί φακός επαφής, συμπεριλαμβανομένων και των ματιών με κερατόκωνο.

Σε περιπτώσεις του αρχόμενου κερατόκωνου, μπορεί να χρησιμοποιηθεί ένας απλός ημίσκληρος φακός επαφής. Ωστόσο εάν ο φακός δεν κάθεται σωστά στο κέντρο του ματιού ή κινείται υπερβολικά με το άνοιγμα και το κλείσιμο του ματιού, προκαλώντας δυσφορία τότε η μετάβαση σε έναν φακό επαφής με μεγαλύτερη διάμετρο μπορεί να λύσει το πρόβλημα.

Επειδή οι σκληρικοί φακοί επαφής έχουν σχεδιαστεί για να προστατεύσουν την ευαίσθητη επιφάνεια του κερατοειδή και να πατάνε στην λιγότερο ευαίσθητη περιοχή του ματιού, συνήθως είναι περισσότερο άνετοι για ένα άτομο με κερατόκωνο. Ακόμη οι σκληρικοί είναι σχεδιασμένοι για να εφαρμόζονται με λίγο ή καθόλου μετακίνηση κατά το άνοιγμα και το κλείσιμο του ματιού, κάνοντας τους περισσότερο σταθερούς στο μάτι σε σχέση με τους απλούς ημισκληρους αεροδιαπερατούς φακούς επαφής.

Οι σκληρικοί φακοί επαφής σχεδιάζονται για το κάθε ένα μάτι ξεχωριστά. Η  σωστή κατασκευή και εφαρμογή του σκληρικού φακού απαιτεί μεγάλη εμπειρία και τεχνογνωσία από τον οπτομέτρη ή τον οφθαλμίατρο που θα κάνει τις μετρήσεις. Για την σωστή εφαρμογή των φακών ίσως χρειαστούν αρκετές επισκέψεις στον οπτομέτρη. Λόγω της δυσκολίας εφαρμογής των συγκεκριμένων φακών καθώς και το γεγονός ότι κατασκευάζονται ξεχωριστά για το κάθε μάτι , η τιμή τους είναι αρκετά πιο υψηλή από έναν απλό ήμισκληρο φακό επαφής.

Επειδή οι σκληρικοί φακοί επαφής είναι σημαντικά μεγαλύτεροι από τους απλούς ημίσκληρους και σε κάποιους από αυτούς τοποθετείται και υγρό πριν τοποθετηθεί στο μάτι, το άτομο που θα τους φορέσει για πρώτη φορά θα χρειαστεί κάποιον χρόνο για να μάθει τον σωστό τρόπο τοποθέτησης τους στα μάτια του.