Μεταμόσχευση κερατοειδούς

Στο νοσοκομείο ο ασθενής εισέρχεται κάποιες ώρες πριν την μεταμόσχευση και φεύγει την ίδια μέρα, συνήθως μερικές ώρες μετά το χειρουργείο. Πριν την εγχείρηση πιθανώς να χορηγηθούν στον ασθενή κάποιο ηρεμιστικό φάρμακο για να τον βοηθήσει να ηρεμήσει πριν την επέμβαση.

Πριν την επέμβαση θα εφαρμοστεί στον ασθενή τοπική ή ολική αναισθησία. Αυτό θα πρέπει να αποφασισθεί με τον χειρούργο και η απόφαση θα βασισθεί σε ορισμένα κριτήρια όπως η ηλικία του ασθενούς, η γενική του υγεία, η διάρκεια του χειρουργείου, το επίπεδο άγχους τους ασθενούς αλλά και η προτίμηση του ίδιου του χειρούργου.

Η όλη διαδικασία γίνεται με την βοήθεια ενός μικροσκοπίου. Με συγκεκριμένο ιατρικό εργαλείο αφαιρείται από το μάτι του ασθενούς το κεντρικό κομμάτι του κερατοειδούς. Ένα «κουμπί» ίδιου μεγέθους κόβεται από το μάτι του δότη. Το μόσχευμα τοποθετείται πάνω στο μάτι του ασθενούς και ράβεται με εξαιρετικά λεπτά νάιλον ράμματα.

Μετά το τέλος της όλης διαδικασίας τοποθετούνται στο μάτι μια γάζα και ένα πλαστικό κάλυμμα (για την προστασία του ματιού) και μεταφέρεται ο ασθενής σε ένα δωμάτιο για να επανέλθει από την αναισθησία που του έγινε.

Μετά το χειρουργείο ο ασθενής θα πρέπει να ξεκουραστεί για το υπόλοιπο της ημέρας. Οι μετεγχειρητικοί πόνοι διαφέρουν από άτομο σε άτομο. Τυπικά είτε δεν υπάρχει καθόλου πόνος είτε υπάρχει μια μικρή ευαισθησία η οποία αντιμετωπίζεται με φαρμακευτική αγωγή. Φυσικά για το θέμα του μετεγχειρητικού πόνου/ενόχλησης μπορεί να γίνει μια συζήτηση με τον χειρούργο πριν ή μετά το χειρουργείο για να δοθούν στον ασθενή πληροφορίες σχετικά με την αντιμετώπισή του.

Το εγχειρισμένο μάτι θα παραμείνει καλυμμένο ώσπου η επιφάνεια του επιθήλιου (το πάνω μέρος του κερατοειδούς) να ιαθεί. Συνήθως αυτό παίρνει 1 με 4 ημέρες. Την ακριβή χρονική διάρκεια που θα αφαιρεθεί το κάλυμμα από το μάτι θα αποφασισθεί από τον ιατρό που έκανε την επέμβαση. Τις πρώτες ημέρες θα δοθούν στον ασθενή και συγκεκριμένες οδηγίες για την περίοδο ανάρρωσης. Λόγω της μεγάλης σημασίας των εν λόγω οδηγιών καλό είναι να έχει ο ασθενής τουλάχιστο ένα άτομο ακόμη μαζί του. Πρέπει φεύγοντας να μην έχει απολύτως καμία απορία και οδηγίες να εφαρμοστούν κατά γράμμα.

Μετά την επέμβαση θα χορηγηθούν σταγόνες για τα μάτια. Η τακτική χρήση τους ανάλογα με τις οδηγίες του ιατρού είναι πολύ σημαντική.

Αφού αφαιρεθεί το κάλυμμα από το μάτι είναι σημαντικό να προστατευτεί από χτυπήματα ή άλλου είδους επαφές. Συνήθως για αρκετούς μήνες μετά από την επέμβαση οι ασθενείς φορούν γυαλιά κατά την διάρκεια της ημέρας και προστατευτικά καλύμματα κατά την διάρκεια της νύκτας για να προστατευτεί το μάτι από τυχόν τραύμα κατά την διάρκεια της νύκτας. Από την στιγμή που ο νέος κερατοειδής είναι ραμμένος στο μάτι, πρέπει να αποφευχθούν διάφορα χτυπήματα στο μάτι. Αθλήματα «επαφής» δεν προτείνονται μετά από μια μεταμόσχευση κερατοειδούς. Η κανονική δραστηριότητα του ασθενούς μπορεί να επανέλθει μετά από μερικές ημέρες. Μετά την πρώτη ημέρα, το ξύρισμα, το βούρτσισμα των δοντιών, το μπάνιο, οι ελαφριές δουλειές του σπιτιού ,το περπάτημα, το σκύψιμο και η παρακολούθηση τηλεόρασης δεν θα βλάψουν το μάτι.

Επειδή ο κερατοειδής δεν έχει καθόλου αίμα, η μετεγχειρητική περίοδος του ματιού είναι σχετικά μεγάλη. Τα ράμματα υπάρχουν στο μάτι από τρείς μήνες μέχρι έναν χρόνο και σε μερικές περιπτώσεις που η όραση είναι καλή, μένουν για πάντα. Στην τελευταία περίπτωση τα ράμματα «θάβονται» μέσα στο μάτι και δεν προκαλούν καμία ενόχληση. Μερικές φορές σπάνε και τότε χρειάζεται να αφαιρεθούν. Συνήθως αφαιρούνται, ξαναπροσαρμόζονται ή λύνονται για να βελτιωθεί η όραση. Η διαδικασία προσαρμογής ή αφαίρεσης των ραμμάτων είναι μια απλή και χωρίς πόνο διαδικασία.

Τα ράμματα που χρησιμοποιούνται για την μεταμόσχευση κερατοειδούς, είναι φτιαγμένα από μονόινο νάιλον και είναι πολύ λεπτά (22microns – 1/3 από το πάχος μιας ανθρώπινης τρίχας). Υπάρχουν πολλές και διαφορετικές μέθοδοι για την εφαρμογή των ραμμάτων στο μάτι. Όλες αυτές οι τεχνικές είναι θεμιτές και έχουν να κάνουν με την προτίμηση του χειρούργου και την εκπαίδευσή του. Κάποιες τεχνικές ραψίματος που εφαρμόζονται έχουν να κάνουν με τον λόγο για τον οποίο γίνεται η επέμβαση. Σε μερικές περιπτώσεις οι χειρούργοι δημιουργούν 16 ανεξάρτητα ράμματα ενώ σε κάποιες άλλες το ράμμα είναι συνεχές. Τέλος μπορεί να γίνει και κάποιος συνδυασμός των παραπάνω μεθόδων με τα αποτελέσματα να είναι λιγότερο ή περισσότερο αποδεκτά.

Η όραση σταδιακά βελτιώνεται όσο περνάει ο καιρός και «δένει» το μόσχευμα. Συνήθως υπάρχει ανεκτή όραση μετά από μερικές εβδομάδες. Παρόλα αυτά μπορεί να χρειαστούν και αρκετοί μήνες για να επανέλθει πλήρως η όραση.

Για αν προληφθεί η απόρριψη του μοσχεύματος, για αρκετούς μήνες χρησιμοποιούνται στεροειδής (κορτιζονούχες) σταγόνες ματιών. Σε μερικές περιπτώσεις μπορεί να χορηγηθούν χαμηλής περιεκτικότητας στεροειδής σταγόνες εφ’ όρου ζωής. Σε αντίθεση με τα στεροειδή που παίρνονται από το στόμα, οι σταγόνες ματιών δεν έχουν πουθενά αλλού επίδραση στο σώμα. Σε κάποιες περιπτώσεις μπορεί να χρειαστεί και κάποια διαφορετική φαρμακευτική αγωγή.

Είναι πολύ σημαντικό να καλέσει ο ασθενής αμέσως τον γιατρό του (ακόμη και αν είναι βράδυ, σαββατοκύριακο ή περίοδος διακοπών) εάν παρατηρήσει οποιοδήποτε σύμπτωμα όπως κοκκίνισμα του ματιού, φωτοφοβία, πόνο, στίγματα στην όραση, απώλεια ή μείωση της όρασης.

Με την κατάλληλη φροντίδα και προσοχή το μόσχευμα θα παραμείνει καθαρό και υγειές.